در این مقاله تركیب شیمیایی شویندهها، مشكلات زیستمحیطی ناشی از شویندهها و تأثیرات فسفات در محیط زیست و راهكارهای مقابله با این مشكلات نظیر انتخاب مواد اولیه مناسب، تهیه محصولاتی با كارایی بیشتر، كاهش مواد پركننده، تجزیهپذیری شویندهها و تولید محصولات شوینده كنسانتره بررسی و پیشنهادهایی به منظور كاهش اثرات مخرب شویندهها در محیط زیست ارائه شده ا
قیمت فایل فقط 24,700 تومان
شویندهها و محیط زیست
چكیده
رشد فزایندة جمعیت جهان، مشكلات عمدهای را در ارتباط با پاكیزه نگاه داشتن زمین ایجاد كرده است. نگرانی دربارة تأمین بهداشت و رفع آلودگیهای ناشی از صنعت كه سرنوشت و حیات زمین را به مخاطره خواهند افكند برنامهریزیهای جدی را برای تغییر و بهبود شرایط زندگی طلب میكند.
در سالهای اخیر با پیدایش بیماریهایی مانند ایدز و انواع هپاتیتها و همچنین بازگشت بیماریهای عفونی فراموش شدهای مانند سل و تداخل آن با ویروس ایدز، اهمیت مصرف محصولات بهداشتی بیش از بیش مشخص شده است. به طوری كه تحولات عمدهای در نحوه تولید و مصرف فرآوردههای شوینده بهداشتی پدید آمده است.
گسترش بیش از حد صنایع صابون و شویندهها در جهان علیرغم دارا بودن جنبههای مثبت فراوان آلودگیهای نوینی را به محیط زیست وارد كرد و توجه مسئولان محیط زیست كشورها را به خود جلب نمود.
ورود شویندهها به فاضلاب به لحاظ بروز مسائل و عوارض متعدد چون پدیده مغذی شدن و تجزیه ناپذیری گروه سخت شویندهها و ایجاد كف و ... سبب آلودگی منابع آبی و محیط زیست میشود.
* عهده دار مکاتیات
در این مقاله تركیب شیمیایی شویندهها، مشكلات زیستمحیطی ناشی از شویندهها و تأثیرات فسفات در محیط زیست و راهكارهای مقابله با این مشكلات نظیر انتخاب مواد اولیه مناسب، تهیه محصولاتی با كارایی بیشتر، كاهش مواد پركننده، تجزیهپذیری شویندهها و تولید محصولات شوینده كنسانتره بررسی و پیشنهادهایی به منظور كاهش اثرات مخرب شویندهها در محیط زیست ارائه شده است.
مقدمه
آشنایی با صابون به عنوان اولین پاك كننده به قرنها پیش برمی گردد، ولی رشد جمعیت و توجه انسان به بهداشت موجب شد كه تولید صابون با منشأ طبیعی جوابگوی مصرف نباشد. در نتیجه از اوایل قرن نوزدهم میلادی مواد شوینده مصنوعی به نام دترجنت وارد بازار شد ]1[. استفاده از دترجنتها پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت.
به تركیباتی كه علاوه بر انحلال و پخش در آب قدرت پاك كنندگی آن را افزایش دهند دترجنت گفته میشود. انواع طبیعی پاك كنندهها مثل صابون، گل سرشور و غیره از زمانهای قدیم مورد استفاده قرار گرفتهاند ولی آنچه كه امروز به نام دترجنت مصرف میشود سنتیك (تولید شده به صورت مصنوعی) میباشد. ورود این مواد در زندگی انسان به سرعت باعث كاهش كاربرد انواع طبیعی پاك كنندهها شده است ]2[.
كف كردن صابونها در آبی كه املاح كلسیم و پتاسیم داشته باشد به تأخیر میافتد در نتیجه این املاح باعث كاهش قدرت پاك كنندگی میشوند. در حالی كه این مشكل به علت فرمول خاص دترجنتها تا حدود زیادی برطرف شده است ]3[.
اجزای شیمیایی یك پاك كننده به طور كلی به سه دسته عمومی طبقهبندی میشود:
سورفاكتانتها (مواد فعال سطحی یا مواد مؤثر)
سازندهها (پركنندهها)
مواد متفرقه
سورفاكتانتها به عنوان عامل خیس كننده عمل كرده كشش سطحی آب را كم میكنند در نتیجه آب بهتر وارد بافت الیاف میگردد. این مواد همچنین ذرات كثیف و آب را به یكدیگر اتصال میدهند.
سازندهها نقش اصلی در پاك كنندهها دارند و عامل جدا كنندگی هستند. سازندهها، یونهای منیزیم و كلسیم موجود در آب سخت را به شكل یونهای بزرگ محلول در آب درمیآورند ]4[. مواد سازنده خاصیت قلیایی در آب ایجاد میكنند و مانع از نشست مجدد لكهها میشوند. امروزه بیشترین سازندههای متداول مورد استفاده، پلیفسفاتها هستند ]4 و 7[.
پاك كنندهها دارای مواد دیگر مختلفی از قبیل براق كنندهها، عطرها، عوامل ضد خوردگی، آنزیمها، نرمكنندهها، خوشبو كنندهها و مات كنندهها هستند ]7[.
دترجنتها اصولاً تركیبات آلی زنجیرهای كربندار هستند كه دارای 2 قطب هیدروفیل و لیپوفیل میباشند. قطب هیدروفیل، آب دوست و قطب لیپوفیل، چربی دوست میباشد.
بر اساس خصوصیات قطب هیدروفیل دترجنتها به 3 گروه تقسیم میشوند ]3[:
1- دترجنتهای آنیونی: این تركیبات در اثر یونیزاسیون در محیط آبی به یونهای منفی كه در آن R یك زنجیر كربنی طولانی الكیلی و یك یون مثبت كه اغلب سدیم است تفكیك می شوند. بیشترین دترجنت مصرفی در منازل و مصارف عمومی در این گروه قرار دارد ]3[.
2- دترجنتهای كاتیونی: این دترجنتها در اثر یونیزاسیون به یونهای مثبت گروه آمونیومی كه دافع آب است و گروه یونهای منفی جاذب آب تبدیل میشود و دارای قدرت زیاد باكتری كشی میباشند ]3[.
3- دترجنتهای خنثی: این پاك كنندهها از تركیب چند شاخه اتیلن بر روی یك ریشهای كه دافع آب است حاصل میشود و بهترین مثال از آنها پلیگلیكول اتوالكیل فنل است كه قدرت پاك كنندگی شدیدی دارد ]4[.
شویندهها بر اساس مواد فعال سطحی به دو دسته سخت و نرم تقسیم میشوند كه شویندههای نرم شامل LABS یا الكیل بنزن سولفونات خطی هستند كه تجزیه پذیر میباشد. شویندههای سخت كه شامل ABS یا الكیل بنزن سولفونات شاخهای میباشند از این گروه میتوان به مشهورترین عامل دودسیل بنزن سولفونات سدیم اشاره كردكهبه دلیل داشتن شاخة فرعی در محیط زیست تجزیه نمیشود و سبب آلودگی محیط زیست میگردد ]4 و 9[.
در كشورهای پیشرفته با ارتقاء بهداشت و پاكیزهتر شدن محیط زندگی، بدون تردید مصرف پاك كنندهها افزایش یافته و لزوماً با رعایت جنبههای اقتصادی همراه شده است ]5[. برای ترسیم آیندهای كه حتیالامكان كمتر دچار خطا و اشتباه باشد نگرشی بر روند تولید محصولات، تغییرات فرمولاسیون و مصرف مواد اولیه مختلف در سطح جهان ضروری است ]8[. به طور كلی در كشورهای پیشرفته وضعیت شویندهها متأثر از تغییراتی در فرمولاسیون محصولات بوده است مثل تمایل به تولید محصولات عاری از فسفات و یا تمایل به ساخت پودرهای سنگین و غیره ]5[.
اثرات زیستمحیطی شویندهها و راهكارهای مقابله با آنها
سالهای زیادی است كه صنایع صابون و دترجنت به دلیل ایجاد آلودگیهایی در آب مانند آلودگی كف و مغذی شدن توجه مسئولان محیط زیست را به خود جلب نموده است. دترجنتها پس از مصرف به همراه پساب به دریاچهها یا رودخانهها ریخته میشوند و بر روی محیطزیست تأثیر مخرب میگذارند. آلودگی محیط زیست ناشی از مصرف دترجنتها بیشتر از نظر دو عامل قابل بررسی است.
اثر مواد مؤثر موجود در دترجنت.
اثر مواد پر كننده موجود در دترجنت.
آثار سوء حیاتی شویندهها بر محیط زیست عبارتند از:
تجمع كف بر روی آبهای سطحی و جلوگیری از عمل اكسیژنگیری آب
تولید بو و طعم نامطبوع در آب
اثرات سمی بر موجودات زنده مانند انسان، موجودات آبی و گیاهان
تخریب و انهدام اكوسیستم
حذف و كاهش مواد معلق آب در حضور شویندهها به صورت دلخواه
مقدور نیست.
قیمت فایل فقط 24,700 تومان
برچسب ها : شوینده ها و محیط زیست , شوینده ها , محیط زیست , دانلود مقاله شوینده ها و محیط زیست , صابون , سورفاكتانتها , سازنده ها پركننده ها , خصوصیات قطب هیدروفیل دترجنتها , اثرات زیست محیطی شوینده ها و راهكارهای مقابله با آنها , اثر مواد موثر موجود در دترجنت